مهم ترین اثرات نور بیش از حد بر روی گیاهان

یکی از عوامل اساسی در رشد گیاه، نور مناسبشه. ولی آیا نور زیاد باعث آسیب رسوندن به گیاه به خصوص گیاهان آپارتمانی میشه؟ بله، خیلی از گیاهان تنها شرایط نوری مختص خودشون رو میتونن تحمل کنن که تشخیص میزان دقیقش کمی مشکله اما به هر حال در صورتی که این مقدار کم یا زیاد بشه، گیاه دچار مشکلات ظاهری میشه که با تشخیص به موقع میشه اون رو از نابودی نجاتش داد. ما در این مقاله به بررسی اثرات نور بیش از حد بر روی گیاهان میپردازیم. با رزفاست همراه باشید تا با میزان مناسب نور برای گیاهان و پارامتر های وابسته به نور آشنا بشید.

اثرات نور بیش از حد بر روی گیاهان

اگه شما در خونتون از گیاهان آپارتمانی مراقبت و نگهداری میکنید اولین سوالی که ممکه براتون به وجود بیاد اینه که آیا نور گیاهان داخل خونه هم میتونه برای گیاهانتون زیاد باشه یا نه؟ پاسخ مثبته. گیاهان از دو طریق میتونن نور بیش از حد دریافت کنن. مورد اول، نور بیش از حد شدید و بدون فیلتره که میتونه به گیاهان شما آسیب برسونه. مورد دوم، زمان دریافت نوره که مدت زمان اضافی نور میتونه روی چرخه رشد و شکوفایی خیلی از گیاهان تأثیر بذاره. محدودیت شدت و مدت زمان نور بین گونه های گیاهی متفاوته.

نور مورد نیاز گیاهان آپارتمانی

تقریبا همه انواع گیاهان آپارتمانی به دوره ای کم و بیش مشابه برای دریافت نور نیاز دارن. این میزان بین 12 تا 16 ساعت نور طبیعی یا نور مصنوعی هست. این مقدار به اندازه ایه که نیازها و رشدشون رو تأمین کنه. نور کمتر به معنای تولید کمتر مواد غذاییه. دومین جنبه، شدت نور مورد نیازه. شدت نور مورد نیاز گیاهان مختلف ثابت نیست. یعنی نیاز گیاهان مختلف به شدت نور خیلی متفاوته. بعضی از انواع گیاهان در پشت پنجره رو به آفتاب شاداب باقی میمونن و اگه در سایه قرار بگیرن پژمرده میشن.

بعضی دیگه در سایه روشن شاداب هستن و در زیر آفتاب ادامه حیات ندارن. برای اندازه گیری شدت نور، چشم انسان وسیله فوق العاده ضعیفیه. اگه از کنار پنجره رو به آفتاب به گوشه سایه دار اتاق حرکت کنید، فقط ۳ متر فاصله رو طی کردید، اما در همین فاصله از زیر نور کافی خورشید به سایه رسیدید. اگه پشت به پنجره به سمت گوشه اتاق که سایه هست حرکت کنید، شاید تفاوت تغییر شدت نور رو چندان متوجه نشید، هر چند در همین چند قدم شدت نور بیش از ۹۵٪ کاهش داشته.

حالا چجوری بفهمیم که نور گیاه ما زیاده یا نه؟

اثرات نور بیش از حد بر روی گیاهان میتونه فاجعه بار باشه. دونستن این که گیاه شما واقعاً به چه مقدار نور احتیاج داره دشواره. از نور مستقیم تا نور غیر مستقیم و نور کم، گونه های مختلف گیاهان نیازهای متفاوتی دارن. همونطور که گفتیم، گیاهی که بیش از حد نور شدید دریافت میکنه علائم آسیب رو از خودش نشون میده. تشخیص این علائم اولیه مهمه، چون به شما این امکان رو میده تا موقعیت گیاهتون رو برای دریافت مناسب نور تنظیم کنید و مشکل رو قبل از این که سلامت گیاه شما به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار بگیره، برطرف کنید. در ادامه با این نشونه ها آشنا میشید.

نشانه های نور بیش از حد برای گیاه

• قهوه ای شدن لبه یا نوک برگ ها.
• لکه های قهوه ای و خشک روی برگ ها.
• برگ ها کم رنگ یا زرد میشن، به ویژه اونایی که بیشتر در معرض نور هستن.
• زرد شدن قابل توجه نوک برگ ها که ممکنه در ابتدا روی رگبرگ ها تأثیر نذاره.
• پژمردگی برگ ها، به ویژه شاخ و برگ جوان تر.

بیشتر بخوانید: معجزه موسیقی برای گیاهان! + 10 آهنگ شاد برای رشد گیاه

قرار گرفتن گیاهان در معرض نور شدید خورشید

در اینجا دو نکته رو باید در نظر بگیرید. مدت زمان نور و شدت نور. مدت زمان نور به مقدار زمانی که گیاه در هر روز دریافت میکنه اشاره داره و شدت نور هم که مشخصه.

شدت نور

شدت نور چیزیه که باید مراقبش باشید چون که اثرات جبران ناپذیری روی گیاه ایجاد میکنه. وقتی که یک گیاه در معرض نور شدید قرار میگیره، بخشی از این انرژی نوری به گرما تبدیل میشه. گیاه شما باید اقداماتی رو برای از بین بردن این انرژی گرمایی انجام بده که به طور معمول شامل استفاده از مقداری آب موجود برای خنک شدنه.

با گذشت زمان ، این امر میتونه ذخایر آب گیاه رو تخلیه کنه و آب کافی برای فرآیندهای حیاتی مثل فتوسنتز باقی نذاره. اگه ظرفیت گیاه برای از بین بردن گرما به پایان برسه، یا اگه مقدار گرمای تولید شده بیش از توانایی گیاه برای دفعش باشه گیاه دچار آسیب حرارتی میشه. این آسیب اغلب به صورت لکه های زرد یا قهوه ای روی شاخ و برگ، عموماً برگ های زرد ، لبه ها یا نوک برگ های ترد قهوه ای، یا برگ های فر خورده و افتاده ظاهر میشه. شدت نور همچنین ممکنه خاکی رو که گیاه رطوبتش رو از اون میگیره خشک کنه و منجر به آبگیری سریع گیاه بشه. این امر میتونه به طرق مختلف به گیاه آسیب برسونه و گیاهان مختلف سطح تحمل متفاوتی نسبت به شدت نور دارن.

مدت زمان نور

در بیشتر موارد ،گیاهان میتونن به مدت نامحدود در معرض نور قرار بگیرن و همچنان به رشدشون ادامه بدن. با این حال، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور میتونه بر چرخه رشد و توانایی گل دهی گیاه تأثیر بذاره، اما این مورد بر اساس نوع هر گیاه متفاوته. جالبه که بدونید که گیاهان در واقع به دلیل فرایندهای متابولیکی مهمی که در شب اتفاق میوفته، در شب سریع تر رشد میکنن. با این حال بعضی از گیاهان برای رشد و یا شکوفایی به تاریکی بیشتری نیاز دارن و زمان شب براشون کافی نیست.

گیاهانی مثل بنت قنسول، کالانکوئه و کاکتوس کریسمس به مدت طولانی برای چندین هفته به تاریکی نیاز دارن. خیلی از گیاهان و سبزیجات برای شروع گل دهی به شب های کوتاهی نیاز دارن. به طور کلی، تنها چرخه ی رشد گیاه تحت تأثیر مدت زمان نور قرار میگیرن و به گیاهان آسیبی نمیرسه.

نور بیش از حد برای گیاهان داخل آپارتمان

گرچه گیاهان داخل نور کمتری نسبت به گیاهان فضای باز دریافت میکنن اما اونا هم میتونن دچار مشکلات نور بیش از حد بشن. قرار دادن گیاهان آپارتمانی در کنار پنجره بدون فیلتر با نور زیاد باعث آسیب رسوندن به اونا میشه. در حالی که شدت نور از طریق پنجره میتونه تا 50٪ کمتر از نور مستقیم خورشید در خارج باشه، اما هنوز هم برای بسیاری از گیاهان داخلی خیلی شدیده. قرار دادن این گیاهان در معرض نور کم هم میتونه دردسر ساز باشه مگه این که اون گیاه جزو گیاه آپارتمانی مقاوم به نور کم باشه.

به عنوان مثال، گیاهانی مثل سرخس در نور غیر مستقیم رشد میکنن و اگه مستقیماً در کنار یک پنجره قرار بگیرن، به ویژه یک پنجره رو به جنوب و جایی که در اون آفتاب کامل قرار میگیره، میتونن آسیب ببینن. این تأثیر حتی برای گیاهانی که در نور کم رشد میکنن بیشتره. بهترین راه حل برای این مشکل جابه جایی گیاهان به منطقه ای با نور کمتره.

از بین رفتن گیاهان با نور زیاد

نور زیاد در نهایت میتونه گیاه شما رو از بین ببره. شدت نور میتونه به طور فزاینده ای به گیاه شما آسیب برسونه تا جایی که گیاه بمیره. همچنین میتونه گیاه رو تا حدی خشک کنه که دیگه آب مورد نیاز برای رشد و فتوسنتز رو نداشته باشه.

آیا گیاهان با وجود 24 ساعت نور سریع تر رشد میکنن؟

خیر، گیاهان برای رشد و شکوفایی به مقداری تاریکی در 24 ساعت شبانه روز هم نیاز دارن. در حالی که گیاه شما دارای نور بیشتری برای ادامه فتوسنتزه، این امر به سادگی انرژی رو از خورشید جمع آوری کرده و اون رو به عنوان کربوهیدرات در گیاه ذخیره میکنه. برای استفاده از این انرژی و رشد حداکثرش، اکثر گیاهان هر روز به یک دوره تاریکی نیاز دارن. به عنوان یک نکته مهم ، نور 24 ساعته ممکنه بر توانایی گل دهی گیاه تأثیر بذاره. برخی از گیاهان ، مثل گیاهانی که به نور حساس هستن، برای شکوفه نیاز به تاریکی دارن.

چراغ های LED مناسب گیاهان

گیاهان فقط میتونن از انرژی نور در طول موج های خاص استفاده کنن و این با طیف نور مرئی متفاوته. گیاهان تابش فعال فتوسنتزی رو در قسمت های مرئی، مادون قرمز و فرابنفش طیف جذب میکنن. انتخاب چراغ های مخصوص رشد LED این اطمینان رو میده که از تابش نور به گیاهان برای رشدشون استفاده بشه و خطر سوختن رو کاهش میده. علاوه بر نور، گرمای حاصل از چراغ های رشد هم میتونه گیاهان رو بسوزونه. گرمای ساطع شده از چراغ های LED در مقایسه با فلورسنت، رشته ای و HID خیلی کمه. این امر باعث میشه چراغ های LED گزینه کارآمدتری باشن و خطر سوختن گیاهان رو کاهش میدن.

آیا چراغ های LED میتونن گیاهان رو بسوزونن؟

بله، اما به شدت نوری که به گیاه میرسه و گرمای ساطع شده از نور LED هم بستگی داره. شما باید خیلی مراقب باشید که چراغ های LED رو در فاصله مناسب با گیاهانی که در حال رشد هستن، قرار بدید. بسته به چراغ هایی که استفاده میکنید و گیاهانی که نگهداری میکنید، این میزان خیلی متفاوته. همچنین باید به جای استفاده از لامپ های استاندارد LED، در انتخاب چراغ های مخصوص رشد گیاهان دقت کنید. نور لامپ های معمولی LED برای انسان خیلی مناسب به نظر میرسه، اما طول موج های نوری ازشون ساطع میشه که اغلب برای رشد گیاهان بی فایده هست. این امر میتونه منجر به دریافت مقدار زیادی انرژی نور توسط گیاه بشه که نمیتونه ازش استفاده کنه و این عمل روی رشد تأثیر منفی میذاره.

در مجله گل و گیاه رزفارست بخوانید:

معرفی گل مریم | لذت درمان بیماری ها با خواص گل مریم!

آموزش پرورش گیاه دارویی در خانه | 10 گیاه مناسب برای پرورش در منزل + عکس

همه چیز درباره کاشت بذر گل

سوالات متداول درباره اثرات نور بیش از حد بر روی گیاهان

خلاصه نکات مقاله اثرات نور بیش از حد بر روی گیاهان

اگه شما در خونتون از گیاهان آپارتمانی مراقبت و نگهداری میکنید اولین سوالی که ممکه براتون به وجود بیاد اینه که آیا نور گیاهان داخل خونه هم میتونه برای گیاهانتون زیاد باشه یا نه؟ پاسخ مثبته. گیاهان از دو طریق میتونن نور بیش از حد دریافت کنن. مورد اول، نور بیش از حد شدید و بدون فیلتره که میتونه به گیاهان شما آسیب برسونه. مورد دوم، زمان دریافت نوره که مدت زمان اضافی نور میتونه روی چرخه رشد و شکوفایی خیلی از گیاهان تأثیر بذاره. محدودیت شدت و مدت زمان نور بین گونه های گیاهی متفاوته.