نگهداری فیتونیا بسیار آسونه، فیتونیا گیاهیه که به اسم گل برگ نعنایی، گل پوست ماری یا گل موزاییکی هم معروفه. این گیاه جزو گیاهان آپارتمانی چند ساله ی خزندست که رشد کندی داره و به خاطر شکل خاص برگ هاش مورد توجه قرار گرفته.
نگهداری و بیماری های فیتونیا


برای آگاهی از شرایط نگهداری فیتونیا باید با ویژگی های این گیاه آشنایی پیدا کرد. برگای این گیاه شکل تخم مرغی دارن و به رنگ سبز، ارغوانی، صورتی، قرمز و زرد مشاهده میشن.
علت شکل خاص برگ های این گیاه تفاوت بین رنگ رگبرگ ها با رنگ برگه. به دلیل اینکه این گیاه، گیاهی رطوبت دوسته میشه از اون تراریوم ها و باغ های شیشهای جذابی خلق کرد. در صورتی که شرایط نگهداری فیتونیا هم فراهم باشه؛ میشه یک فضای سبز و زنده در آپارتمان ایجاد کرد.
نور مورد نیاز: به طور کلی نیاز فیتونیا به نور در حد متوسطه، گلدون فیتونیا رو میشه نزدیک یه پنجره شمالی شرقی قرار داد. این گیاه به هیچ عنوان نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیره.
البته نور کم هم برای این گیاه مضره و گیاه باید در معرض نور غیر مستقیم و محیطی کاملاً روشن قرار بگیره. تغییر رنگ برگ، شکننده شدن و سوختگی برگ نشونهای از تابش زیاد نور به گیاهه.
خاک: خاک با زهکشی بالا، ترکیب مساوی از خاک گلدون، خاک برگ، کمی شن درشت و کمی کوکوپیت میتونه بهترین خاک برای نگهداری فیتونیا باشه.
در صورتی که خاک فیتونیا طوری باشه که نتونه آب رو سریع خارج کنه ممکنه خفگی ریشه برای گیاه رخ بده.
دما و رطوبت در نگهداری فیتونیا:
برای نگهداری فیتونیا باید به دما و رطوبت هم توجه کرد. دمای بین 18 تا 21 درجه سانتیگراد بهترین دما برای این گیاهه. این گیاه از سرما بیزاره و بادهای سرد مثل باد کولر میتونن بهش آسیب برسونن.
برای اینکه این گیاه بتونه شادابی خودش رو حفظ کنه، باید به اندازه کافی بهش رطوبت برسه. جاهایی مثل حموم و آشپزخونه میتونه بهترین مکان برای این گیاه باشه به شرطی که این مکان ها از نور مناسبی برخوردار باشن.
آبیاری: همونطور که رطوبت زیاد باعث خفگی ریشه فیتونیا میشه، کم آبی هم میتونه باعث چروکیده شدن و خشک شدن برگای گیاه بشه. به همین خاطر به میزان آبی که به این گیاه داده میشه باید دقت کرد.
بهتره خاک گلدون فیتونیا همیشه کمی مرطوب باشه. تو فصل تابستون روزانه یک بار مه پاشی و در فصل زمستون هفتهای دو بار مه پاشی هم توصیه میشه.
کوددهی: میشه از کودهای محلول در آب و کود مخصوص گیاهان آپارتمانی برای این گیاه استفاده کرد. در طی فصل بهار و تابستون میشه دو بار به این گیاه کود داد. فصل پاییز و زمستون هم باید از کوددهی دست کشید؛ چون باعث فشار اومدن به گیاه میشه.
آفات فیتونیا


شپشک آرد آلود: شپشک آرد آلود یکی از انواع آفت هایی هس که به گیاهای آپارتمانی مثل فیتونیا حمله میکنه. این آفت شیره آوند گیاه رو میخوره. در اثر این اتفاق روی برگای فیتونیا پر از لکه زرد میشه.
در اثر حمله این آفت گیاه کم کم تمام برگاش رو از دست میده. با پنبه آغشته به الکل میشه این حشرات رو از بین برد.
کنه تار عنکبوتی: کنه تار عنکبوتی شیره گیاه رو میمکه و باعث ریزش برگ شدید در گیاه میشه. بسته شدن تار عنکبوت در قسمت زیر برگ ها نشون دهنده حمله این آفت به گیاهه.
شته: شته ها حشرات ریزین که به رنگ های سبز، سیاه، سفید، قهوه ای و زرد دیده میشن. شته های سفید بیشتر از بقیه شته ها به فیتونیا حمله میکنن.
مگس سفید: مگسهای سفید مثل شپشک و شته شیره گیاهی رو میخورن و باعث ضعیف شدن گیاه فیتونیا میشن. این مگس ها زیر برگای فیتونیا تخم میذارن و باعث زردی برگ ها میشن.
پشه های قارچی: پشه های قارچی از ریشه گیاه تغذیه میکنن و در بستر خاک گلدون تخم گذاری میکنن. لاروهای این پشه ها با سوراخ کردن ریشه به گیاه آسیب میزنن.
شپشک سپردار: این نوع شپشک در بدنش تعداد زیادی غده داره که از غده ها ماده مومی ترشح میشه و با ایجاد منافذ در بافت های گیاهی به گیاه آسیب میزنه.
خواص گل فیتونیا
افرادی که اقدام به خرید گلای آپارتمانی میکنن؛ انتظار دارن که گلا محیط زندگیشون رو شاداب کنن. بعضی از گلای آپارتمانی علاوه بر اینکه تحولات زیادی توی محیط ایجاد میکنن، میتونن خاصیت های درمانی هم داشته باشن.
گل فیتونیا میتونه با افزایش اکسیژن محیط و کاهش مواد آلاینده فرار محیط زندگی رو تهویه کنه. در اثر کاهش آلاینده ها امکان ابتلا به سرماخوردگی، سردرد های تنشی و مشکلات تنفسی کاهش پیدا میکنه.
وجود گیاهان زیبایی مثل فیتونیا در محیط میتونه در روح و روان افراد تاثیر بذاره و باعث افزایش ترشح دوپامین و کاهش افسردگی بشه.
بیشتر بخوانید:
نکات ضروری در نگهداری و بیماری های فیکوس الاستیکا
نکات مهم در نگهداری آزالیا و اطلاعاتی در خصوص بیماری های آزالیا
مراقبت های ویژه فیتونیا


علاوه بر اینکه باید به نوع خاک، میزان آبیاری و نور، رطوبت و دما در نگهداری فیتونیا توجه کرد باید به تغذیه گیاه هم اهمیت داد. در مراقبتهای ویژه فیتونیا تغذیه نقش مهمی ایفا میکنه. میشه هر چند وقت یکبار کمی کود ورمی کمپوست رو با خاک گلدون فیتونیا مخلوط کرد.
قرار دادن دستگاه بخور سرد در کنار گلای فیتونیا در فصل تابستون به مدت یک ساعت در روز میتونه شادابی گیاه رو فراهم کنه. به محض اینکه در زیر برگ ها یا بستر خاک گلدون فیتونیا آفات مشاهده شد باید راهکارهای مبارزه با آفات انجام بشه.
راهکارهایی هم برای جلوگیری از حمله آفات به گیاه باید مورد استفاده قرار بگیره به عنوان مثال استفاده از روغن چریش و صابون گیاهی میتونه موثر باشه.
علت ریزش برگهای فیتونیا


یکی از معضلات در نگهداری فیتونیا ریزش برگای این گیاهه. برخی مواقع ریزش برگ میتونه طبیعی باشه اما برخی مواقع تنش های محیطی و بیماری های فیتونیا باعث ایجاد ریزش برگ میشه. از دلایل ریزش برگ عبارتند از:
مناسب نبودن خاک: سنگین بودن خاک، وجود املاح نمکی در خاک و کم بودن مواد مغذی خاک میتونه باعث ریزش برگ فیتونیا بشه.
حمله میکروارگانیسم ها: گیاهان هم مثل انسان ممکنه در معرض انواع عفونت ها قرار بگیرن. عفونی شدن گیاه در اثر حمله قارچ ها و باکتری های بیماری زا میتونه باعث ریزش برگ بشه. استفاده از سموم و ضدعفونی کردن دوره ای گیاهان میتونه از این وضع جلوگیری کنه.
علت شل شدن برگ فیتونیا
شل شدن برگ های فیتونیا میتونه دلایل مختلفی داشته باشه.
آبیاری بیش از اندازه: در صورتی که بیش از حد نیاز پای گیاه آب ریخته بشه و از طرفی خاک گیاه سنگین باشه به طوری که آب اضافی از گلدون خارج نشه؛ خفگی ریشه رخ میده. یکی از نشونه های خفگی ریشه شل شدن برگ هاست.
رطوبت کم محیط: گیاه فیتونیا گیاهی رطوبت دوسته که در اثر کمبود رطوبت و خشکی محیط برگاش شل میشن.
نوسانات دمایی بیش از حد: گرمای بیش از حد و نزدیک بودن گیاه به سیستمهای گرمایشی مثل شوفاژ میتونه باعث شل شدن برگ های گیاه بشه.
پوسیدگی ریشه در اثر حمله آفات: بر اثر حمله آفات ممکنه ریشه آسیب ببینه و عملکردش ضعیف بشه. در این گونه مواقع افراد شاهد شل شدگی برگ گیاهان میشن.
علت سوراخ شدن برگ فیتونیا
سوراخ شدن برگ فیتونیا میتونه به علت فعالیت آفات و حشرات باشه. در صورت ایجاد چنین حالتی باید گیاه را سم پاشی کرد. سم مالاتیون به اندازه دو سی سی در یک لیتر آب میتونه کافی باشه.
اول از همه باید آبی که در زیر گلدان تجمع پیدا کرده رو خارج کرد؛ سپس سم رقیق شده با آب رو روی گیاه و خاک اون اسپری کرد. غبار پاشی یا مه پاشی گیاه در نور مستقیم و شدید هم میتونه باعث ایجاد این عارضه بشه.
حمله آفتایی مثل حلزون، پروانه و سوسک هم میتونه باعث سوراخ شدن برگ گیاهای آپارتمانی مثل فیتونیا بشه.
علت سیاه شدن برگهای فیتونیا


سیاه شدن برگ های فیتونیا میتونه یکی از نشونههای مربوط به بیماری های فیتونیا باشه. حمله باکتری ها و قارچ های بیماری زا به فیتونیا یکی از اصلیترین دلایل سیاه شدن برگای فیتونیاست.
اگه این اتفاق برای گیاه افتاد باید بلافاصله برگ های سیاه شده رو از گیاه جدا کرد. گیاهی که برگاش سیاه شده رو هم باید از سایر گیاهان جدا کرد.
بیماری لکه باکتریایی و بیماری لکه برگی قارچی دوتا از بیماری های فیتونیا هستن که میتونن باعث سیاه شدن برگ ها در این گیاه بشن.
حمله آفت هایی مثل کنه تار عنکبوتی، رطوبت بسیار کم محیط و کود زیاد هم میتونه این مشکلات رو به وجود بیاره.
دیگر مقالات :
معرفی گیاه فیکوس لیراتا و نحوه نگهداری آن
همه چیز درباره نگهداری گیاه گازمانیا
سوالات متداول درباره نگهداری فیتونیا
گیاه فیتونیا ریشه های سطحی داره به خاطر همین ممکنه دیرتر از بقیه گیاهای آپارتمانی به تعویض گلدون نیاز پیدا کنه، اما با این حال بهترین موقع تعویض گلدون آخر خرداد ماه یا اوایل تیرماه هست. گلدون تعویض شده هم باید یک تا دو سایز بزرگتر از گلدون قبلی باشه. در هنگام تعویض گلدون دقت بشه که ریشه گیاه از بین نره. برای از بین نرفتن ریشه نباید به خاک اطراف ریشه دست زد …
قلمه زدن راحت ترین روش تکثیر این گیاهه …
آسیب دیدگی ریشه و پاره شدن تارهای مویین موقع تعویض گلدون میتونه دلیل این اتفاق باشه …
خشکی هوا، گرمای زیاد، نور زیاد، فلوراید بالای آب، استفاده از کود و آفات کش زیاد و پوسیدگی ریشه میتونه باعث این عارضه در فیتونیا بشه.
کمبود نور میتونه باعث بشه که گیاه به خوبی رشد نکنه و ساقههاش بیش از حد از هم فاصله بگیرن. بهتره در اینجور مواقع قلمه از ساقه تهیه کرد و گیاه رو مجدداً تکثیر کرد …
زرد شدن برگای فیتونیا میتونه دلایل مختلفی از جمله حمله آفت، حمله قارچ، حمله باکتری، آبیاری زیاد، آبیاری کم، خاک سنگین، نور زیاد و غیره داشته باشه. برای پیدا کردن دلیل باید مساعد بودن یک به یک عوامل بررسی بشه …
برای قلمه زدن این گیاه باید در فصل بهار و تابستون شاخه هایی به طول 8 تا 10 سانتی متر رو انتخاب کرد، سپس قلمه رو در مخلوطی از کمپوست و کوکوپیت قرار داد و روی گلدون رو با یه پلاستیک فریزر پوشوند، محیط قلمه باید همیشه مرطوب باشه …
خلاصه نکات مقاله نگهداری فیتونیا
گیاه فیتونیا از خانواده نعناسانانه و بومی کشور پرو هست. این گیاه رطوبت دوسته و از گیاهان چند ساله خزنده حساب میشه. تمایز بین رنگبرگ و رگبرگ باعث شده تا این گیاه شکل منحصر به فردی داشته باشه. نور متوسط، محیط مرطوب، خاک با زهکشی بالا و دمای بین 18 تا 24 درجه بهترین شرایط برای نگهداری فیتونیاست. در نگهداری فیتونیا باید به نیاز های گیاه به دقت توجه کرد چون عدم دقت در نگهداریش میتونه مشکلاتی مثل ریزش برگ، خفگی ریشه و سیاه شدن برگ ها رو به دنبال داشته باشه.