پیوند زدن گیاهان به چه صورتیه؟ خیلی از گیاهان، درخت ها و به خصوص بعضی از نهال های خاص، از طریق کاشت دانه پرورش پیدا نمیکنن. یکی از روش های کاربردی برای به بار نشستن درختان و گیاهان، پیوند زدنشون به یک گیاه دیگست. در روش پیوند زدن علاوه بر انتقال ویژگی های منحصر به فرد گیاه اصلی، به گیاه پیوند زده شده میشه سریع و کاملا تضمین شده گیاهانی رو تولید مثل کرد که از طریق دانه رشد نمیکنن. پیوند زدن گیاهان انواع مختلفی داره که در این مقاله با همشون آشنا میشید، پس تا پایان این مقاله با رزفارست همراه باشید.
آموزش پیوند زدن گیاهان
پیوند فرآیند اتصال قطعات، از دو گیاه مختلف برای رشد یک گیاه جدیده. از طریق پیوند زدن، میشه خواص دو گیاه رو در یک گیاه ادغام و ترکیب کرد. به گیاه مستقر که عمل پیوند روش انجام میشه، پایه میگن و به قسمتی از گیاهان مختلف که روی پایه ثابت شده، به عنوان قلمه شناخته میشه.
پایه مناسب برای پیوند باید سیستم ریشه ای سالم و قوی داشته باشه تا این امکان رو به قلمه بده تا سریع تر و در شرایط مطلوب رشد کنه. علاوه بر این پایه‌های پیوندی میتونن ویژگی هایی رو به گیاه انتقال بدن تا بازدهی، مقاومت در برابر سرما یا خشکسالی و حتی مقاومت در برابر بیماری‌ها رو در اون بهبود ببخشن.
قلمه در واقع شاخه یک گیاه جوان یا غنچشه که ویژگی های مورد نیاز رو مثل طعم عالی، رنگ و مقاومت بالایی داشته باشه. با پیوند زدن یک پایه سالم به یک قلمه جوان میتونید اطمینان داشته باشید که به یک گیاه بادوام، پربار و سالم دارید. پایه پیوندی و قلمه باید با همدیگه ارتباط نزدیکی داشته باشن، برای مثال میشه قلمه درخت آلو رو روی پایه درخت هلو پیوندش زد. همچنین میشه چند قلمه مختلف رو به یک پایه پیوندی پیوند زد و محصولات متنوعی رو برداشت کرد.
انواع پیوند گیاهان
در ادامه مقاله با انواع پیوند گیاهان آشنا میشید.
پیوند نیمانیم (Splice Grafting)
این پیوند برای گیاهان علفی که قطر ساقشون برابر یا کمتر از 1.5 سانتی متره و برای برخی از کاکتوس ها، بهترین عملکرد رو داره. در این پیوند لازمه که پایه و پیوندک هر دو دارای یک قطر باشن. روی پایه و بر روی پیوندک (قلمه) یک برش مورب به طول 2.5 سانتی متر ایجاد کنید. بعد قلمه رو روی پایه قرارش بدید و با استفاده از یک نوار پیوندی یا ریسمان اونا رو به هم وصلشون کنید. یک لایه رنگ یا موم پیوندی روی محل اتصال بزنید. بعد از التیام زخم میتونید ریسمان رو باز کنید.
بیشتر بخوانید: نگهداری گیاه پاپیتال در منزل به سادگی هر چه تمام تر
پیوند پوست (Bark Grafting)
این پیوند برای درختان گل دار و بارده خیلی خوب عمل میکنه. این کار زمانی انجام میشه که پوست قلمه سبز و لغزندست، بنابراین برشش آسونه. در این روش، چندین قلمه به یک پایه واحد متصل میشن. یک شکاف عمودی روی پایه ایجاد کنید و هر قلمه رو تا عمق 5 سانتی متر و با فاصله 2.5 سانتی متر از همدیگه دروش قرار بدید. قلمه ها رو روی پایه ثابت کنید و پیوند رو با موم یا رنگ پیوندی بپوشونید.
پیوند زبانه ای (Whip and Tongue Grafting)
این پیوند برای گیاهان زینتی چوبی و نازک مناسبه. در این روش پایه و قلمه باید یک اندازه باشن و قطرشون نباید کمتر از 6 میلی متر و بیش تر از 13 میلی متر باشه.
پیوند اتصالی (Inarch Grafting)
این پیوند عمدتا برای حمایت از ناحیه ضعیف، شکننده یا آسیب دیده ساقه استفاده میشه. در این روش دو گیاه متکی و مستقل به همدیگه از بالای ناحیه آسیب دیده پیوند زده میشن.
پیوند پل (Bridge Grafting)
پیوند پلی نوعی پیوند ترمیمیه و ازش برای پل زدن قسمت آسیب دیده گیاه در نزدیکی تنه استفاده میشه. پیوند پلی، کمک میکنه تا مواد مغذی و آب بتونن در قسمت آسیب دیده یا بیمار حرکت کنن. این روش زمانی به کار میره که سیستم ریشه ای درخت سالمه اما به پوست تنه آسیب رسیده. یک قلمه سالم با دو برابر طول قسمت آسیب دیده از درخت انتخاب کنید و اون رو جداش کنید. یک برش باریک یه طول 5 سانتی متر در انتهای قلمه ایجاد کنید. بافت آسیب دیده یا بیمار رو از پایه جداش کنید و قلمه سالم رو به پایه متصل کنید. یک لایه موم یا رنگ پیوندی روی محل اتصال بزنید.
پیوند عمودی (Saddle Grafting)
این روش پیوند خیلی آسون تره نسبت به سایر روش ها. در این روش پایه و قلمه هر دو دارای یک قطر هستن و قلمه از ناحیه برش خورده روی پیوند قرار میگیره. قسمت بالای پایه و پایین قلمه رو به شکل 7 معکوس برشش بدید. برای تماس کامل، برش های روی پایه و پیوندک باید یکسان باشه. اونا رو با نخ پیوندی ببندیدشون و با موم یا رنگ پیوندی مهر و موم کنید.
پیوند روکش جانبی (Side Veneer Grafting)
پیوند روکش جانبی برای انواع گیاهانی که ریشه زاییشون مشکله خیلی مناسبه. در این پیوند از نهال های کوچیک گلدونی به عنوان پایه استفاده میکنن. این نوع پیوند بیشتر برای مخروط ها و سوزنی برگ ها و گل های رز انجام میشه. در این روش پایه پیوند در گلدون موجوده و یک شاخه از یک درخت بهش پیوند زده میشه. یک برش عمیق در پایه ساقه ایجاد کنید. یک قلمه با قطر یکسان با پایه انتخاب کنید و در قسمت پایه یک برش ایجاد کنید. قطعه بریده شده قلمه رو روی سطح بریده پایه قرارش بدید و اونا رو از طریق نوار پیوندی یا چسب در کنار هم نگهشون دارید. کل ناحیه پیوند زده شده رو با رنگ یا موم پیوندی بپوشونید. وقتی که پیوند بهبود پیدا کنه و به صورت یک پارچه دربیاد نوار یا چسب رو بردارید.
پیوند اسکنه ای (Cleft Grafting)
این روش از قدیمی ترین روش های پیونده و بیشتر در درختان گل دار و بارده برای ایجاد گونه جدید استفاده میشه. این پیوند زمانی انجام میشه که قلمه و پایه هر دو در خواب باشن.
انواع پیوند اسکنه ای
از پیوند اسکنه ای برای پیوند گیاهان علفی مثل تیره کدوئیان هم استفاده میشه که در ادامه روشش رو بهتون میگیم.
مراحل انجام پیوند اسکنه در خانواده کدوئیان
- انتخاب پایه در مرحله ای که همراه با برگ های لپه ای، یک برگ حقیقی کاملا بسته هم نمایان باشه و در پیوندک علاوه بر برگ های لپه ای، یک برگ حقیقی کاملا باز باشه.
- حذف برگ حقیقی و ایجاد شکاف به عمق نیم سانتی متر در بین برگ های لپه ای.
- تهیه پیوندک به نحوی که ساقه از 1/5 تا 2 سانتی متری زیر برگ های لپه ای و برگ حقیقی قطع و برش های مورب به طول از 0/5 تا 1 سانتی متری در انتهای پایینی پیوندک ایجاد بشه.
- قرار دادن پیوندک در پایه و بستن محل پیوند با گیره های مخصوص پیوند.
انواع پیوند درخت گردو
شما میتونید درخت گردو رو به روش های مختلفی پیوند بزنید. در ادامه به بررسی این روش ها میپردازیم.
پیوند درخت گردو به روش اسکنه
در این روش که بهترین زمانش در ابتدای بهاره، برش‌هایی عمودی روی شاخه‌ها زده میشه. بعد درون شکاف‌هایی که ایجاد شده، پیوندک‌هایی به طول حدودا 10 سانتی متر قرار میگیره. پیوندک به طور کامل درون شکاف قرار میگیره و روش از چسب‌های مخصوص باغبانی زده میشه.
پیوند امگا برای درخت گردو
در این روش پایه و پیوندک به شکل حرف یونانی «امگا» برش داده میشن. این پیوند از جمله روش‌هایی هست که برای انجامش نیاز به ماشین پیوندزنیه و دلیلش شکل برشیه که باید در پایه پیوندکش انجام میگیره. نهال‌های پیوندی به این روش بعد از این که از خاک درآورده شدن، باید به مدت 20 روز در خاک اره و در محیطی با دمایی حدود 25 درجه با رطوبت بالا قرار بگیرن.
پیوند وصله‌ای برای درخت گردو
در این روش پیوند، شما باید وصله ایجاد کنید. یعنی برشی عمودی و افقی رو روی گیاه در نظر بگیریدش. در این روش که ابتدا دو برش عمودی روی ساقه ایجاد میکنه و بعد با دو برش افقی اونا رو بهم اتصال میده، طول برش‌ها باید حدود 2.5 تا 3 سانتی متر باشن. این روش در اوایل تابستون وقتی که هنوز دما خیلی بالا نرفته انجام بشه.
پیوند درخت گردو به روش T
در این پیوند هم مثل اسمی که براش در نظر گرفته شده، برشی به شکل T باید ایجاد کنید. به همین منظور ابتدا برشی عمودی بزنید و به اندازه یک سومش برشی افقی ایجاد کنید تا به این ترتیب حرف «T» انگلیسی ایجاد بشه. پیوندک که ایجاد شد، اون رو داخل برش تی شکل قرارش بدید و برش رو با چسب‌ها و یا نوارهای پلاستیکی ببندید. البته به طوری که جوانه ازش بیرون بمونه.
انواع پیوند به درخت سیب
شما میتونید برای پیوند زدن درخت سیب از همه نوع پیوندهایی که در بالا براتون توضیح دادیم استفاده کنید.
انواع پیوند جوانه
در این نوع پیوند، پیوندک به صورت پوست و یا پوست با مقدار کمی از تنه گیاهه. پیوند جوانه به چند شکل انجام میگیره که در ادامه براتون شرحشون میدیم.
پیوند وصله ای
دومین روش از روش های پیوند زدن درختان که بررسی میکنیم پیوند وصله ایه. پیوند وصله ای معمولاً در درختانی که دارای پوست ضخیم هستن مثل گردو انجام میشه. در ابتدا پیوندک رو به شکل مستطیل به ابعاد 2 در 3 سانتی متر که همراه با یک جوانه از گیاه و یا درخت جدا میکنیم. بعد پیوندک رو روی پوست پایه قرارش میدیم که بهتره بین دو گره باشه و با یک وسیله نوک تیز دور تا دور پیوندک رو روی پوست پایه برشش میزنیم به طوری که شکل پیوندک روی پایه رسم بشه. و بعد پیوندک رو از روی پایه بر میداریم و پوست پایه رو در محل مستطیل رسم شده از پایه کاملاً جداش میکنیم و پیوندک رو جایگزینش میکنیم و اطرافش رو با نوار پلاستیکی محکم میبندیم.
پیوند T شکل
پیوند شکمی یا همون پیوند T شکل معمولاً در فصل بهار و تابستون زده میشه. روش کار به این صورته که ابتدا برشی افقی در روی پوست پایه میزنیم. بعد وسط محل برشش رو پیدا میکنیم و برش عمودی دیگه ای روی برش اول و به سمت پایین میزنیم تا شکل T در پایه به وجود بیاد.
پس از انتخاب پیوندک ، پیوندک که دارای یک جوانهه رو همراه با پوست و مقداری از تنه درخت یا گیاه جدا کرده و از بالا در زیر پوست پایه قرار می‌دهیم و محل پیوند رو با نخ یا نایلون محکم می بندیم. این نوع پیوند در درختان میوه ای چون هلو ، بادام ، آلو ، شلیل ، گلابی و سیب کاربرد داره.
پیوند لوله ای
برای آماده کردن پیوندک در پیوند لوله ای بعد از انتخاب شاخه مناسب، به اندازه 2 سانتیمتر بالا و پایین جوانه برشش میزنیم و برش زده شده رو دور تا دور تنه شاخه ادامه میدیم. بعد پوست شاخه رو همراه با جوانه جدا میکنیم. برای آماده سازی پایه هم متناسب با اندازه پیوندک پوست پایه رو جدا میکنیم و پیوندک آماده شده که به شکل لوله هست رو در محل پیوند قرارش میدیم. به طوری که پوست پیوندک، تنه پایه رو کاملا بپوشونه بعد محل پیوند رو با چسب و نایلون محکم میبندیم.
پیوند قاشی
در پیوند قاشی ابتدا پایه رو به صورت عمود روی زمین نگه میداریم. بعد برشی به طول ۲ سانتی متر در تنه پایه ایجاد میکنیم به صورتی که برش زده شده موازی با سطح زمین باشه در مرحله بعد در حدود 2.5 سانتیمتر بالاتر از برش اول برشی دیگه ای اما این بار به صورت معرب و رو به پایین میزنیم. به طوری که هر دو برش در وسط تنه پایه به همدیگه برسن. برای آماده کردن پیوندک، شاخه ای رو که قطرش 1 تا 2.5 سانتی متره رو انتخاب میکنیم، برشی با زاویه 45 درجه از زیر جوانه میدیم. بعد از بالای جوانه یک برش شیب دار به طرف پایین در داخل ساقه میزنیم تا به برش اول برسه.
پیوند چند درخت روی یک پایه
شما میتونید این کار رو انجام بدید به شرطی که بدونید کدوم درختان رو میشه به هم پیوند زد.
تحقیق در مورد پیوند زدن گیاهان
پیوند فنیه که توسطش بخشی از یک گیاه روی بخشی از گیاه دیگه متصل میشه. پیوند زدن یکی از شیوه‌های غیر جنسی تکثیر گیاهانه. در این روش یک بافت از گیاهی جدا میشه و روی گیاه دیگه ای رشد داده میشه. تقسیم معمولی سلول‌ها در محل اتصال باعث میشه که زخم های حاصله ترمیم و رشد و نمو بافت‌ها ادامه پیدا کنه و بخش‌ها در هم بیامیزن و گیاه جدید به وجود بیاد.
بخش بالایی این گیاه پیوندی پیوندک و بخش پایینی که ریشه‌های گیاه رو دربرداره پایه نامیده میشه. وقتی که پیوندک فقط یک جوانه دربرداشته باشه، پیوند رو پیوند جوانه‌ای میگن. تکثیر از طریق گرفتن قلمه و پیوند جوانه ای، مهم‌ترین روش تکثیر غیر جنسی در گیاهانه. اسناد و مدارک موجود بیانگر این واقعیته که چینی‌ها چندین دهه قبل از میلاد مسیح با دانش پیوند زدن گیاهان آشنا بودن. در زمان امپراطوری روم هم این فن مرسوم بوده.
در مجله گل و گیاه رزفارست بخوانید:
نگهداری گیاه استرلیتزیا یا پرنده بهشتی
نگهداری از گیاه سرخس در خانه به سادگی
سوالات متداول درباره پیوند زدن گیاهان
گیاهانمون رو چجوری باید پیوند بزنیم؟
ما در متن مقاله همه روش های پیوند زدن رو به طور کامل و جامع براتون شرح دادیم
درخت گردو رو چجوری باید پیوند بزنیم؟
شما میتونید درخت گردو رو به روش های مختلفی پیوند بزنید. از جمله این روش ها میشه به پیوند درخت گردو به روش اسکنه و پیوند امگا و … اشاره کرد.
پیوند جوانه به چه صورتی انجام میشه؟
در این نوع پیوند، پیوندک به صورت پوست و یا پوست با مقدار کمی از تنه گیاهه. پیوند جوانه به چند شکل انجام میگیره.
تعریف کلی پیوند زدن چیه؟
پیوند فنیه که توسطش بخشی از یک گیاه روی بخشی از گیاه دیگه متصل میشه. پیوند زدن یکی از شیوه‌های غیر جنسی تکثیر گیاهانه. در این روش یک بافت از گیاهی جدا میشه و روی گیاه دیگه ای رشد داده میشه. تقسیم معمولی سلول‌ها در محل اتصال باعث میشه که زخم های حاصله ترمیم و رشد و نمو بافت‌ها ادامه پیدا کنه و بخش‌ها در هم بیامیزن و گیاه جدید به وجود بیاد.
خلاصه نکات مقاله پیوند زدن گیاهان
پیوند فرآیند اتصال قطعات، از دو گیاه مختلف برای رشد یک گیاه جدیده. از طریق پیوند زدن، میشه خواص دو گیاه رو در یک گیاه ادغام و ترکیب کرد. به گیاه مستقر که عمل پیوند روش انجام میشه، پایه میگن و به قسمتی از گیاهان مختلف که روی پایه ثابت شده، به عنوان قلمه شناخته میشه.
پایه مناسب برای پیوند باید سیستم ریشه ای سالم و قوی داشته باشه تا این امکان رو به قلمه بده تا سریع تر و در شرایط مطلوب رشد کنه. علاوه بر این پایه‌های پیوندی میتونن ویژگی هایی رو به گیاه انتقال بدن تا بازدهی، مقاومت در برابر سرما یا خشکسالی و حتی مقاومت در برابر بیماری‌ها رو در اون بهبود ببخشن.
قلمه در واقع شاخه یک گیاه جوان یا غنچشه که ویژگی های مورد نیاز رو مثل طعم عالی، رنگ و مقاومت بالایی داشته باشه. با پیوند زدن یک پایه سالم به یک قلمه جوان میتونید اطمینان داشته باشید که به یک گیاه بادوام، پربار و سالم دارید. پایه پیوندی و قلمه باید با همدیگه ارتباط نزدیکی داشته باشن، برای مثال میشه قلمه درخت آلو رو روی پایه درخت هلو پیوندش زد. همچنین میشه چند قلمه مختلف رو به یک پایه پیوندی پیوند زد و محصولات متنوعی رو برداشت کرد.
